God en de verlichting

In dit land is het heel gewoon geworden om argwanend, soms zelfs vijandig tegen religie
aan te kijken. Men beroept zich daarbij ideologisch graag op de verlichtingsfilosofen uit
de zeventiende en achttiende eeuw. Maar laten die Verlichters nu zelf vrijwel allemaal
religieus zijn geweest! Ze noemden zich weliswaar soms atheïst, maar dan in de betekenis
van die tijd: los van oude dogma’s.

Hannemieke Stamperius geeft in dit boek weer hoe de Verlichtingsdenkers over God
schreven. Hun teksten zijn niet alleen zeer leesbaar en fris, maar vaak ook vermakelijk
en zelfs ontroerend. Onze tolerantie, die vaak niet meer dan onverschilligheid
is, valt in het niet bij de religieuze tolerantie van toen, die godsdienstvrijheid als
godsdienstgelijkwaardigheid zag – mits geloven met verstand gepaard ging.

Hannemieke Stamperius’ herlezing van de teksten van de verlichtingsdenkers is ronduit
onthullend. In onze tijd waarin de plaats van religie in cultuur en samenleving onduidelijk
is, kunnen deze teksten helpen een weg te vinden tussen kritiekloze omarming enerzijds –
en radicale afweer anderzijds.

Over de auteur
Dr. Hannemieke Stamperius (1943) schreef meer dan dertig boeken, literaire en
wetenschappelijke. De laatste tijd publiceert ze steeds meer over theologie en filosofie,
waaronder de bloemlezing God verzameld, met proza en poëzie over God in de
Nederlandse literatuur, en Kleine theologie voor leken en ongelovigen. Ze ontvangt
jaarlijks eregeld van het Fonds voor de letteren en in 1989 kreeg ze de Annie Romein-
Verschoorprijs, waarbij de jury opmerkte: "Vrijwel altijd beschrijft ze de ervaringen van
haar personages vanuit hun eigen optiek... Haar teksten zijn toegankelijk voor iedereen,
terwijl ze voor de ervaren lezer onder de oppervlakte dikwijls complexe verrassingen
bevatten.”